Heb je ooit gemerkt dat je zin hebt om iets te eten, zelfs als je eigenlijk geen fysieke honger hebt? Of dat je toch een snack pakt omdat het er lekker uitziet, terwijl je je een uur geleden nog verzadigd voelde? We ervaren vaak in onze praktijk vaak dat cliënten het verschil tussen honger en eetlust moeilijk vinden te herkennen. Hoewel ze soms overlappen, zijn honger en eetlust twee heel verschillende dingen. Begrijpen hoe ze werken, kan je helpen om gezondere keuzes te maken en beter naar je lichaam te luisteren.
Wat is honger?
Honger is een fysieke behoefte aan voeding. Het is een signaal van je lichaam dat je energie nodig hebt om goed te functioneren. Honger ontstaat meestal geleidelijk en gaat gepaard met lichamelijke signalen zoals:
- Een rommelende maag
- Een licht gevoel in je hoofd of duizeligheid
- Vermoeidheid of weinig energie
- Geprikkeldheid (soms ook wel ‘hangry’ genoemd)
Honger is het resultaat van een complexe interactie tussen je hersenen, je maag en hormonen zoals ghreline. Wanneer je lichaam energie nodig heeft, sturen je hersenen een signaal naar je maag om ghreline af te geven. Dit hormoon geeft je het gevoel dat je moet eten.
Wat is eetlust?
Eetlust is het verlangen om te eten, vaak zonder dat er sprake is van een fysieke behoefte aan voeding. Eetlust wordt vaak beïnvloed door externe factoren, zoals:
- De geur of het uiterlijk van voedsel
- Emoties zoals verveling, stress of verdriet
- Sociale omstandigheden, zoals eten tijdens een feestje of bij vrienden
- Tijd van de dag (eten omdat het “lunchtijd” is, niet omdat je honger hebt)
Eetlust komt vaak plotseling op en kan zeer specifiek zijn. Je hebt bijvoorbeeld ineens zin in chocolade of chips, terwijl je lichaam misschien helemaal geen voedsel nodig heeft. Dit verlangen kan worden aangewakkerd door de smaak of textuur van bepaald eten, of door emoties die niets met fysieke honger te maken hebben.
Hoe kun je het verschil herkennen?
Het is niet altijd gemakkelijk om het verschil tussen honger en eetlust te onderscheiden, maar er zijn een paar vragen die je jezelf kunt stellen om beter inzicht te krijgen in waar je behoefte aan hebt:
- Wanneer heb ik voor het laatst gegeten?
Als je recent een evenwichtige maaltijd hebt gehad, is het waarschijnlijker dat je eetlust voelt in plaats van echte honger. - Voel ik fysieke signalen van honger?
Let op lichamelijke tekenen zoals een rommelende maag of een laag energieniveau. Als je deze niet voelt, is het mogelijk dat je eetlust ervaart in plaats van honger. - Heb ik zin in specifiek voedsel?
Honger kan meestal gestild worden met een breed scala aan voedingsmiddelen, terwijl eetlust vaak heel specifiek is. Zin in alleen ijs of chips zonder dat iets anders aantrekkelijk lijkt, duidt op eetlust. - Eet ik vanwege emoties?
Vraag jezelf af of je trek hebt omdat je je verveelt, gestrest bent of emotioneel uit balans voelt. Eten als reactie op emoties wijst op eetlust, niet op honger. - Kan ik wachten met eten?
Honger wordt geleidelijk sterker, terwijl eetlust vaak snel opkomt maar ook snel weer verdwijnt. Als je kunt wachten en het gevoel verdwijnt, was het waarschijnlijk eetlust.
De gevaren van eten op basis van eetlust
Eten op basis van eetlust in plaats van honger kan leiden tot onbewust overeten, omdat je vaak eet zonder dat je lichaam er daadwerkelijk om vraagt. Dit kan leiden tot een overschot aan calorieën, wat op de lange termijn gewichtstoename of andere gezondheidsproblemen kan veroorzaken.
Daarnaast kan emotioneel eten je relatie met voedsel verstoren. Je gebruikt voedsel dan als een middel om met emoties om te gaan, in plaats van als brandstof voor je lichaam. Dit kan leiden tot een vicieuze cirkel van emotioneel eten en schuldgevoelens, waardoor je je slechter voelt over jezelf en opnieuw naar voedsel grijpt voor comfort.
Hoe luister je beter naar je lichaam?
- Mindful eten: Probeer je bewust te zijn van je eetgewoonten en luister naar je lichaam. Neem de tijd om na te denken voordat je naar voedsel grijpt en vraag jezelf af of je echt honger hebt of dat je eetlust ervaart.
- Voldoende drinken: Dorst wordt soms verward met honger. Drink een glas water en wacht even om te zien of je nog steeds trek hebt.
- Emoties herkennen: Als je merkt dat je vaak naar voedsel grijpt bij emoties zoals verveling, stress of verdriet, zoek dan alternatieve manieren om hiermee om te gaan, zoals een wandeling maken, mediteren of met iemand praten.
- Bouw een routine op: Regelmatig en evenwichtig eten kan helpen om honger en eetlust beter te reguleren. Wanneer je lichaam gewend is aan een vast eetpatroon, is het makkelijker om honger te onderscheiden van eetlust.
Eetlust op een gezonde manier beheersen
Eetlust is niet per se iets negatiefs. Het is heel normaal om af en toe zin te hebben in iets lekkers. Het gaat erom hoe je ermee omgaat. Hier zijn een paar tips om eetlust op een gezonde manier te beheersen:
- Kies voor gezonde snacks: Als je merkt dat je eetlust hebt, probeer dan te kiezen voor voedzame snacks zoals een hardgekookt ei met een snufje kruidenzout, rauwe groenten met hummus, een potje skyr of griekse yoghurt, een tas soep, of een handje noten in plaats van bewerkte, suiker- of vetrijke opties.
- Houd porties in de gaten: Als je een craving hebt voor iets specifieks, geniet dan met mate! Een klein stukje chocolade kan net zo bevredigend zijn als een hele reep.
- Balans vinden: Het is prima om af en toe toe te geven aan je eetlust, zolang het in balans is met een gezond en gevarieerd voedingspatroon.
Conclusie
Het leren herkennen van het verschil tussen honger en eetlust is een waardevolle stap naar bewuster en gezonder eten. Honger is een fysiek signaal van je lichaam dat je voedingsstoffen nodig hebt, terwijl eetlust vaak wordt aangewakkerd door emoties, verleidelijke geuren of sociale situaties. Door aandachtig te luisteren naar je lichaam en bewust met je voeding om te gaan, kun je betere keuzes maken die je gezondheid ondersteunen en een positieve relatie met voedsel opbouwen.
Wil je meer tips over gezond eten en hoe je beter naar je lichaam kunt luisteren? Neem gerust contact met me op voor persoonlijk advies!
